Cinsel Yolla Bulaşıcı Hastalıklar

Başlıca cinsel yolla bulaşan hastalıklar, korunmasız cinsel ilişkilerde kişiden kişiye geçen enfeksiyonlardır. Bu hastalıklar, genellikle mikropların, bakterilerin veya virüslerin cinsel temas yoluyla bulaşması sonucu ortaya çıkar. 

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tanımlanması ve tedavi edilmesi, bireylerin cinsel sağlıklarını korumak ve toplum genelinde hastalıkların yayılmasını engellemek adına son derece önemlidir. Bu hastalıklardan korunmak için düzenli sağlık kontrolleri yapılmalı, korunma yöntemleri hakkında bilgi sahibi olunmalı ve cinsel sağlık konusunda eğitim alınmalıdır.

Unutulmamalıdır ki cinsel yolla bulaşan hastalıklar, herhangi bir kişiyi etkileyebilir ve cinsel partnerler arasında kolayca yayılabilir. Bu nedenle, güvenilir cinsel eğitim ve bilgi kaynaklarına başvurarak sağlıklı cinsel ilişkiler sürdürmek ve korunma yöntemleri hakkında bilgi edinmek önemlidir.

 

CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR (STD)

 

• Korunmasız cinsel ilişkiyle, kan/kan ürünleriyle, anneden çocuğa bulaşabilen,

• başta cinsel organlar olmak üzere diğer organları da etkileyebilen,

• çoğu vakada belirti göstermeden seyredebilen hastalıklar grubudur.

• 40’dan fazla cinsel yolla bulaşan hastalık bilinmektedir.

• En sık görülenler:

  • Kandidiyazis (Mantar Enfeksiyonu)

  • Hepatit B/C

  • Trichomonas Vaginalis

  • HIV

  • Bakteriyel vaginozis

  • Genital Herpes

  • Klamidya

  • Şankroid

  • Gonore

  • Kondiloma Akuminata (HPV)

  • Sifiliz

Hepatit B/C ve HIV başka bir konuda tartışılacaktır.

 

MANTAR ENFEKSİYONU (VAJİNAL KANDİDYAZİS)

 

Kandidiyazis olarak da bilinen  enfeksiyonu, kadınlarda yaygın olarak görülen bir sağlık sorunudur. En sık etken Candida Albicans’dır.

Normal şartlarda da vajinal florada bazı bakteri ve mantar hücreleri bulunur. Ancak bakteri ve mantar dengesi değiştiğinde, kandida adı verilen maya türündeki mantar hücreleri çoğalabilir. Kadınları %75’inde hayatının bir döneminde olur.

Sıklıkla, diyabetiklerde, gebe olanlarda, steroid ve antibiyotik kullananlarda görülür.

Şiddetli kaşıntı, şişme, akıntı ve tahrişle seyreden vajinal mantar enfeksiyonu ortaya çıkar.

Beyaz renkli (peynirimsi, süt kesiği) akıntı görülür.

Belirtiler genellikle ilaç tedavisi ile birkaç gün içinde hafifler. 

 

TRİCHOMONAS ENFEKSİYONU

​​​

Trichomonas vaginalis adında bir parazit etkendir. Trikomonas, tedavi edilebilir cinsel yolla bulaşan hastalıkların en yaygınlarından biridir.

Sıklıkla belirti vermez. Enfekte olan insanların yaklaşık % 70’i herhangi bir belirtiye sahip değildir. 

Erkeklerde, penis içinde yanma, kaşıntı ve ağrı, kadınlarda ise genital organlarda kaşıntı, yanma, kızarıklık veya ağrı, idrar yaparken ağrı, yanma, batma görülür.

Berrak, beyaz, sarımtırak veya alışılmadık bir balık kokusu ile birlikte yeşilimtırak olabilen yoğun bir akıntı görülebilir.

Tedavisi Metronidazol ile yapılır, CYBH olduğu için eş tedavisi gereklidir.

​

BAKTERİYEL VAJİNOZİS

​

Kadınlarda her yaş döneminde görülen en sık vajinal enfeksiyon nedenlerinden biridir. Etkeni Gardnerella vaginalis’dir.

Sık cinsel ilişki ve vajinal duş uygulamasının yapmış olduğu vajinal alkalizasyon sorumlu tutulur.

Gri-beyaz renkte sulu ve vajen duvarına yapışık bir akıntı vardır.

Akıntının gram boyamasında 'Clue Cell' işaret hücreleri ve çok az lökosit görülür.

Tedavide Metronidazol veya Klindamisin verilir.

 

GENİTAL HERPES

​

Nedeni Herpes Simplex Tip 2 virüstür.

Multipl ağrılı veziküler veya ülseratif lezyonlar görülebilir.

Hasta anamnezi ve makroskopik görünüm ile tanı konulabilir.

Kesin tanı için hücre kültürü ve PCR testi yapılır.

Tedavi antivirallerle (Asiklovir ve Fansiklovir) yapılır.

 

ÜREOPLAZMA VE MİKOPLAZMA ENFEKSİYONLARI

​

Mikoplazma ve Ureaplasma enfeksiyonları cinsel yolla bulaşan ve hem kadın hem de erkeklerde genital ve idrar yolu enfeksiyonlarına neden olan mikroorganizmalardır. 

Mikoplazma ve Ureaplasma enfeksiyonları genelde belirti göstermezler yani “asemptomatik/belirtisiz” olarak seyrederler. 

Belirti olanlarda, ağrı, idrar yaparken yanma, akıntı, kısırlık (infertilite), tekrarlayan düşükler görülebilir.

Tanı; idrar, sperm veya akıntı kültürü veya PCR ile konulur.

Tedavi; Makrolidler veya Kinolon grubu antibiyotikler verilir.

 

KLAMİDYA

​

Klamidya, üreme sistemindeki bakteriyel bir enfeksiyondur ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar arasında en yaygın görülenlerden biridir. Her iki cinsiyeti de etkiler ve tüm yaşlarda görülebilir.

Trahom (Serovar A, B, BA, C)

CYBH (Serovar D-K)

Lenfogranuloma Venorum (Serovar L1-L3)

25 yaşından küçük olma, düşük sosyoekonomik düzey,multipl sexüel partner risk faktörleridir.

Vajinal yanma, sarı yeşil mukopürülan akıntı, postkoital kanama, pelvik ağrı semptomların başlıcalarıdır.

%75 hasta semptom vermez.

Kesin tanı için antijeni ve PCR testi yapılır.

Tedavide, makrolidler ve Tetrasiklin grubu verilir.

 

GONORE

​

Etkeni Neisseria Gonore Gram(-) Diplokokdur.

Risk faktörleri klamidya ile aynıdır.

Üretrit, akıntı, dizüri, anormal vajinal kanama görülebilir. Akıntı mukopürülandır.

Erkekte primer üretrit yapar, komlikasyonları epididimit ve prostatitdir.

Tanıda; kahve çekirdeği şeklinde gram negatif diplokokların görülmesi ve kültür antibiyogram, PCR testleri kullanılır.

Tedavide; Penisilinler ve Sefalosporinler verilir.

Bir çok CYBH'lerde olduğu gibi eş tedavisi yapılır.

 

KONDİLOMA AKÜMİNATA

 

Etkeni bir DNA Virüs olan Human Papilloma virüstür. Non onkojenik olan Tip 6 ve 11 genital siğillerden sorumludur. Çok bulaşıcıdır.

Tip 16 ve 18 en sık Serviks kanserine neden olan tiplerdir.

20-24 yaşında en sık görülür. Multipl sexüel partner, sigara içiciliği, CYBH öyküsü, HIV pozitif olma ve immunsupressif olma risk faktörleridir.

Cinsel ilişki ile partnere, Vertikal yolla bebeğe bulaşır. Hastalığı başlatan cinsel ilişki ile travmalar nedeniyle hücre bütünlüğünün bozulması ve buradan virüsün girerek, papillomaların oluşmasıdır.

Tanı klinik ile konulur. PCR bakılır, DNA hibridizasyonu ile tiplendirme yapılır.

Tedavi HPV tiplerine göre değişir, Podofilin, Topikal 5- flourourasil, kriyoterapi, elektrokoter veya lazer uygulaması, servikal konizasyon yapılabilir.

Korunmada rekombinant HPV aşısı uygulanır.

 

SİFİLİZ

​

Etkeni bir spiroket olan Treponema pallidum’dur.

Anaerob bir bakteridir, kültürde üretilemez, karanlık alan mikroskopisi ile görülür.

3 döneme ayrılır, primer, sekonder ve tersiyer sifiliz

Primer sifiliz, sekonder sifiliz ve tersiyer sifiliz olmak üzere üç aşamaası vardır.

Tanı:

Nontreponemal ve Treponemal testlerle konulur.

Hastalığın tüm evrelerinde Penisilin G kullanılır.

 

HIV/AIDS

​

HIV1 VE HIV 2 virüsleri ile oluşur. Hastalığın %98’i HIV 1 virüsü ile oluşur.

Virüs, kan yoluyla, cinsel temasla ve anneden bebeğe vertikal yolla bulaşır.

Hastalığın evreleri, akut retroviral sendrom, latent dönem, AIDS ile ilişkili kompleks dönem ve AIDS dönemidir.

Tanı’da PCR yöntemi kullanılır

Tedavide, antiretroviral tedavi, fırsatçı enfeksiyonların tedavisi şeklindedir.

 

CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLARDA TANI

 

STD PANELİ

​

STD10 PCR testi içerisinde bakılan cinsel hastalıklar:

​

STD 10 testi, Cinsel Yolla Bulaşan ve hastalığa neden olan etkenin DNA ‘sına bakılan moleküler bir yöntemdir. Multiplex PCR yöntemiyle bakılır. Bu açıdan şüpheli temastan erken sürede sonuç vermektedir. Birçok cinsel yolla bulaşan hastalık belirti vermeyebilir, tedavi için erken sürede tanı koyulması önemlidir. STD 10 yönteminin avantajı tek çalışmada çok sayıda parazit, bakteri, virüs, tespit edilebilmektedir.

STD10 PCR Testi kültür yöntemlerinde olduğu gibi antibiyotiklerden etkilenmez. 

STD 10 testinde Cinsel Yolla Bulaşan hastalıklarla alakalı 11 etkene bakılmaktadır. 

Dikkat edilecek durumlar

 

• Fizik Muayene; mutlaka genital muayene yapılmalı ve hangi örneklerden test çalışılacağı hekiminiz tarafından belirlenmelidir.

• Son şüpheli cinsel ilişki tarihi ve şikayetler mutlaka laboratuvar formunda belirtilmelidir.

• İdrar, üretral akıntı, vaginal akıntı numunelerinden, prostat sıvısından, sperm numunelerinden çalışılabilmektedir.

1. Chlamydia Trachomatis DNA (A-K SEROVARLARI)

2. Neisseria Gonorrhoeae DNA (L1-L3 SEROVARLARI)

3. Ureaplasma Urealytıcum DNA

4. Ureaplasma Parvum DNA

5. Mycoplasma Hominis DNA

6. Mycoplasma Genitalium DNA

7. Trichomanas Vaginalis DNA

8. Treponema Pallidum ( Frengi ) DNA

9. Haemophilus ducreyi  DNA

10. Herpes Simpleks Tip 1 DNA​

Konu hakkında daha detaylı bilgi için Blog yazılarımızı okuyun.